Processorkoeling

Be quiet! Dark Rock 4 Review

[center][img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/banners/BeQuiet/Inleiding.jpg[/img][/center]

Eerst wil ik Be Quiet bedanken voor het beschikbaar stellen van deze koeler.

Be Quiet is een merk wat al een tijdje mee gaat in de computermarkt. Er zijn natuurlijk redelijk wat bedrijven in de computermarkt die tegenwoordig overal een graantje mee willen pikken. Be Quiet blijft echter hetgeen doen waar ze goed in zijn: stille apparatuur op de markt zetten. Zo zijn ze bekend van de computerbehuizingen, voedingen, ventilatoren maar ook de koelers.

Qua koelers heeft dit merk al een rijke historie, in zowel de waterkoelers als de luchtkoelers. Denk aan de Silent Loop waterkoelers of de Pure Base behuizingen. Natuurlijk mogen de verschillende voedingen niet in het rijtje ontbreken, zoals de entry-level System Power en de krachtige Dark Power Pro. En wie kent de Silent Wings of de Pure Wings niet? En qua luchtkoelers zijn er natuurlijk de Dark Rock, de Pure Rock en de Shadow Rock.

De review van vandaag gaat over de Dark Rock 4, die tevens te krijgen is als de Dark Rock Pro 4 en Dark Rock Pro TR4 (voor Threadripper) De koeler kost op het moment van schrijven ongeveer €65,-, wat een aardig bedrag is. Maar wat krijg je voor dit geld? Dat ga je hieronder lezen.

Terug naar boven

[center][img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/banners/BeQuiet/Specs.jpg[/img][/center]

Tijd om eens een blik te werpen op de specificaties van deze koeler.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Specs.jpg[/img]

De koeler kan gemonteerd worden op elk denkbaar moederbord. Zelfs de oude moederborden worden nog ondersteund zoals AM2 en socket 1156 borden. Verder is de koeler vrij zwaar: het blok weegt 920 gram.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/F1.jpg[/img]

Er wordt kosten nog moeite gespaard om er voor te zorgen dat je een koel en stil systeem krijgt. Dat is hetgeen Be Quiet naar al zijn producten wilt brengen. Geen compromissen, maar doen wat het moet doen. Daardoor kan deze koeler tot wel 200 Watt aan vermogen opnemen en zo zorgen voor lage temperaturen, zonder dat daarbij de ventilator hard moet werken.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/F2.jpg[/img]

Het mechanisme om de koeler vast te zetten heeft dezelfde kleur als de koeler zodat dit gedeelte van de koeler ook niet op valt in je computerkast. Het bracket is tevens makkelijk vast te schroeven van bovenaf, want Be Quiet levert een schroevendraaier mee die lang genoeg is om langs de koeler te gebruiken. Zo kunnen de schroeven makkelijk bereikt worden.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/F3a.jpg[/img]

Het principe van deze koeler is zoals veel koelers: het is één toren waar de meegeleverde ventilator aan bevestigd kan worden met de bijbehorende clips. Het is mogelijk om aan de andere kant van de toren een tweede ventilator vast te maken, want men levert een tweede set clips mee. De ventilator zul je wel zelf moeten aanschaffen.

Meer informatie is terug te vinden op de pagina van Be Quiet.

Terug naar boven

[center][img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/banners/BeQuiet/Unboxing.jpg[/img][/center]

We pakken de vrij grote doos er eens bij. Het is dan ook een vrij fors koelblok.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1273.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1280.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1283.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1284.JPG[/img]

Zoals we gewend zijn van Be Quiet is de doos voornamelijk zwart gekleurd. Op de voorkant vinden we een afbeelding van de koeler terug. Het merk en type mogen natuurlijk ook niet ontbreken. Verder zien we dat de koeler een maximaal vermogen van 200 Watt aan kan, wat behoorlijk hoog is. Op de achterkant staan nog de maten en specificaties vermeld. Maken we de doos open dan zien we een bruin kanton liggen met daarin de ventilator. Halen we deze eruit zien we een blok schuim met aan de rechterkant (links op de foto) een doosje.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1287.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1289.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1291.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1300.JPG[/img]

Beide doosjes zijn in het bruin uitgevoerd. In het ene doosje vinden we de ventilator terug die later op de koeler geplaatst wordt. . In het andere doosje vinden we de handleidingen terug in meerdere talen, zes op precies te zijn. Aan de andere kant van het doosje vinden we het bevestigingsmateriaal terug. Wat fijn is, is dat een gedeelte van de onderdelen in aparte zakjes zitten en gelabeld zijn: één zakje is bedoeld voor AMD, een ander voor Intel processoren. Bij de Intel onderdelen zit ook een backplate, iets wat bij AMD niet nodig is. Koelpasta wordt ook meegeleverd. Halen we het schuim uit de doos dan zien we in de zijkant nog een bonus artikel: Be Quiet levert een lange schroevendraaier mee om de koeler vast te schroeven. Hier later meer over.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1307.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1317.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1320.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1324.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_1334.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3883.JPG[/img]

Tussen het schuim zien we al een deel van de koeler zitten. Halen we het schuim los dan zien we de koeler in zijn geheel terug. Deze is strak uitgevoerd: compleet zwart. Er zijn aan één kant nog rubber strips terug te vinden waar de ventilator tegenaan gezet wordt. Dit om trillingen te dempen en niet door te geven aan het koelblok zelf. Aan de zijkanten van het blok zien we inhammen zitten. Hier worden de clips ingehaakt om de ventilatoren op hun plek te houden. Op de bovenkant van de koeler zien we dat Be Quiet een mooie plaat heeft geplaatst. Dit geeft een afgewerkt gevoel. De uitstekende delen zijn de plekken waar de heatpipes eindigen, maar door de plaat is dit netjes weggewerkt. Uiteraard mag het logo niet ontbreken. Aan de onderkant zien we de heatpipes ook wat beter zitten. Deze komen allemaal samen op een koperen plaat. Deze plaat moet zorgen dat de warmte van de processor afgegeven wordt aan de heatpipes en de koelvinnen van de koeler.

Terug naar boven

[center][img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/banners/BeQuiet/Inbouwen.jpg[/img][/center]

Tijd om het blok eens te gaan monteren op het moederbord. Daarvoor is de meegeleverde schroevendraaier wel nodig, omdat het blok zo hoog is en je anders de schroeven vrij lastig kan bereiken. Voor het inbouwen van de koeler maken we gebruik van een Intel moederbord.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3869.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3872.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3874.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3875.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3877.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3878.JPG[/img]

Als eerste gaan we de backplate klaar maken. Hier moet immers de koeler op vastgezet worden. Er worden door Be Quiet heel wat onderdelen meegeleverd. Wat we als eerste nodig hebben zijn de pinnen die door de backplate gestoken moeten worden. De uiteindes van de pinnen zijn vierkant zodat deze makkelijk in de hoeken gestoken kunnen worden. Daarna moet er een rubber ringetje over de pin geplaatst worden zodat deze op zijn plek blijft zitten. Dit dient voor alle vier de hoeken te gebeuren. Daarna kan de backplate geplaatst worden op het moederbord.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3879.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3880.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3881.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3882.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3891.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3893.JPG[/img]

De pinnen van de backplate kunnen nu vastgeschroefd worden met de meegeleverde bouten. Hierop worden de dwarsbalken geschroefd waar later de koeler op gemonteerd wordt. Zet deze vast met de schroeven die Be Quiet mee levert. Deze zetten we verticaal aan beiden kanten vast. Zorg er voor dat er koelpasta is aangebracht op de processor. Deze is namelijk niet van tevoren op de koeler aangebracht, dit is iets wat je zelf moet doen. Nu pakken we de koeler er bij. Vergeet NIET om het folie te verwijderen. De kans bestaat anders dat deze gaat smelten over je processor en het socket, niet iets wat je wilt. Leg nu op de onderkant de montagebalk. Zorg ervoor dat deze goed uitgelijnd is. Pak de twee schroeven en plaats deze in de openingen. Nu komt de lange schroevendraaier om de hoek kijken. Deze heb je nodig om deze twee schroeven vast te zetten op de dwarsbalken. Schroef ze om en om vast zodat de druk gelijkmatig verdeeld wordt.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3894.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3902.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3903.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3907.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3904.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3912.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3905.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3911.JPG[/img]

De koeler zit op zijn plek, nu nog de ventilator om te zorgen dat de warmte ook afgevoerd kan worden van het koelblok. Deze worden vastgezet met de clips die mee geleverd worden. Deze worden in de schroefgedeelten van de ventilatoren gehaakt. Ze kunnen maar op één manier geplaatst worden, maar het is altijd even zoeken hoe ook al weer. Zet de clip aan één kant op de ventilator en haak deze aan de koeler vast. Doe vervolgens hetzelfde met de andere kant. Zoals te zien is, rust de ventilator op het rubber. Als alles goed is gegaan, gaat de ventilator nergens meer heen. Sluit als laatste de PWM connector aan op het moederbord zodat de ventilator ook daadwerkelijk kan gaan draaien. En de RGB connector…. die is niet aanwezig. De koeler heeft geen verlichting aan boord. Een vloek voor de een, een zegen voor de ander.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3906.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_3908.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_4226.JPG[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_4228.JPG[/img]

Waar bij deze koeler wel rekening mee gehouden moet worden is dat, wanneer je de ventilator aan de kant van de geheugen modules plaatst, je één slot helemaal niet kunt gebruiken. Wellicht dat het mogelijk is als je low profile geheugen gebruikt maar dan moet je zorgen dat de ventilator helemaal naar boven geschoven wordt. Dat is niet echt iets wat je wilt. Maar ga je ander “normaal” geheugen gebruiken dan kun je de eerste bank helemaal vergeten. De koeler is zo groot dat dit slot helemaal geblokkeerd wordt en niet gebruikt kan worden. Geen probleem als je twee modules gebruikt maar ga je er meer gebruiken, kan dit problemen geven.

Terug naar boven

[center][img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/banners/BeQuiet/Prestaties.jpg[/img][/center]

Zoals net aangegeven: de koeler moet het niet hebben van de RGB, want die is gewoon niet aanwezig. Maar waar hij het wel van zou moeten hebben zijn de prestaties. Dus gaan we kijken hoe goed de koeler echt zijn werk doet. We monteren deze op een testopstelling die bestaat uit de volgende onderdelen:

  • Intel Core i5 8600K
  • Gigabyte Z370 Aorus Ultra Gaming
  • 2 x 8GB G.Skill Trident Z RGB 3000 C15D geheugen (Corsair was als demo geplaatst)
  • Samsung 960 Evo 250 GB
  • Coolermaster Masterwatt 750 Watt
  • Coolermaster Test Bench

De koeler wordt twee keer opnieuw gemonteerd (totaal drie keer geplaatst) om uit te sluiten dat temperaturen veel hoger of lager uitvallen dan het uiteindelijke resultaat. De test wordt, zoals in de opstelling al te zien is, gedaan op een Coolermaster Test Bench en niet ingebouwd in een computerkast. Het verschilt natuurlijk per kast wat de echte prestaties gaan zijn van een koeler. Heb je een kast met veel airflow, dan zullen de prestaties iets beter zijn. Wanneer je gebruik maakt van een kast zonder ventilatoren, dan zullen de temperaturen iets hoger liggen. Dit lijkt een beetje op een gemiddeld gebruik.

Er wordt voor de test gebruik gemaakt van OCCT, waarbij er eerst een idle periode is van 10 minuten. Daarna volgt er een torture test van 30 minuten, waarbij de processor flink aan de tand gevoeld wordt. De temperaturen, voltages en eventuele snelheden worden uitgelezen via Hwmonitor. Aangezien dit een synthetische test is, zullen deze resultaten iets hoger uitvallen dan bij het spelletje wat je speelt of de video die jij aan het editen bent. Ook zal de ene processor niet hetzelfde presteren als de andere processor.

Er wordt op twee manieren gemeten: de eerste is bij de standaard kloksnelheid zoals hij uit de doos komt en de tweede is bij een overklok naar 4,8 GHz op een voltage van 1,35 Volt. Dit was op dat moment de meest stabiele instelling die ik kon vinden.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Gfx/Idle_temp.jpg[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Gfx/OCCT.jpg[/img]

Wanneer de processor niets staat te doen dan blijft de temperatuur keurig hangen op 26 graden. Wanneer we OCCT vervolgens starten op de standaard kloksnelheid dan stijgt de temperatuur naar 53 graden, een verschil van 27 graden. Dit is echt niet slecht te noemen voor een luchtkoeler. Doen we hetzelfde kunstje bij de overgeklokte processor dan komt de temperatuur niet hoger dan 71 graden, een verschil van 45 graden. Er zijn AIO koelers die slechtere prestaties neerzetten dan deze koeler.

[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Gfx/Idle_fan.jpg[/img]
[img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Gfx/OCCT_fan.jpg[/img]

En hoe hard moet de koeler daarvoor aan het werk? Nou, niet zo hard. Als er niets gedaan wordt, draait de ventilator maar op 400 toeren per minuut. Daarbij is de koeler compleet niet te horen, zo langzaam draait de ventilator. Zetten we de machine aan het werk, dan stijgt het toerental naar respectievelijk 817 en 1218 toeren per minuut. Bij 817 is de koeler nog steeds niet te horen, bij 1218 begin de koeler een beetje geluid te maken maar hinderlijk is dit niet. Bedenk wel dat dit op een open testbench is. In een dichte kast zal dit geluid niet hoorbaar zijn.

[img width=600 height=400]https://www.rooieduvel.nl/reviews/BQ/DarkRock4/Pics/IMG_4215.JPG[/img]

Terug naar boven

[center][img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/banners/BeQuiet/Conclusie.jpg[/img][/center]

Luchtkoelers bestaan al tientallen jaren, maar worden toch elke keer weer verbeterd. Je zou denken dat dit een keer op houdt, maar tot op heden worden de koelers steeds beter. Hetzelfde geldt voor de Dark Rock van Be Quiet. In een tijd waar RGB overheerst richt dit merk zich op hetgeen wat echt telt: de processor koelen zonder geluid te maken.

Het monteren van de koeler is een fluitje van een cent. Je hoeft zelfs geen gereedschap in huis te hebben. Be Quiet levert een schroevendraaier mee waarmee zowel de brackets als de koeler zelf vastgezet kunnen worden op het moederbord. De fan wordt gemonteerd met clips die in de schroefgaten haken. Er wordt een tweede set meegeleverd waarmee een tweede ventilator bevestigd kan worden aan het blok.

De prestaties zijn zeker prima te noemen. Op de standaard snelheid zit er een verschil van maar 27 graden tussen de idle temperatuur en de temperatuur onder load. Het verschil is wat groter wanneer de processor overgeklokt is. Het verschil is dan 45 graden maar de processor zit zeker nog niet op het maximum. Wat belangrijk is om te vermelden is, dat de koeler compleet niet te horen is. Je ziet de 135mm Silent Wings ventilator wel draaien maar horen doe je hem niet.

Het nadeel van deze koeler is wel dat je een geheugenslot verliest. Dit is enigszins nog te corrigeren als je Low Profile geheugen gebruikt maar wil je RGB geheugen gebruiken of geheugen met hoge heatsinks dan gaat deze koeler niet passen.

Voor het bedrag van ongeveer €65,- wat wellicht iets meer is dan normaal krijg je een prima koeler terug zonder poespas of fratsen.

Mocht je op- en/of aanmerkingen hebben of iets te vragen, dan hoor ik het uiteraard graag. Mocht je dit een leuke review vinden, dan hoor ik het dit natuurlijk ook graag. 🙂 Het motiveert mij om nog meer reviews te maken.

Terug naar boven

Wat vind jij?

Vlammend
0
Tof
0
Heet
0
Meh
0
Nope
0

You may also like

Leave a reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Processorkoeling

Be quiet! Pure Loop 280mm Review

[anchor=Boven][/anchor] [list] [*] [jump=Inleiding]Inleiding[/jump] [*] [jump=Specs]Features[/jump] [*] [jump=Unboxing]Unboxing[/jump] [*] [jump=Installatie]Installatie[/jump] [*] [jump=Prestaties]Prestaties[/jump] [*] [jump=Conclusie]Conclusie[/jump] [/list] ...
Processorkoeling

Antec Mercury 240 review

Inleiding Specificaties Unboxing Inbouwen Prestaties Conclusie [img]https://www.rooieduvel.nl/reviews/banners/Antec/Inleiding.jpg[/img] Als eerste wil ik Antec bedanken voor het ...