XFX Speedster MERC 310 AMD Radeon RX 7900 XTX Black Edition Review

Voordat we deze review starten wil ik benoemen dat deze kaart door mijzelf gekocht is op Amazon tijdens de release van de kaart. De kaart is na het benchmarken doorverkocht voor dezelfde prijs als waar hij voor gekocht is. Er is dus geen winst behaald met de verkoop van de kaart.

Half December 2022 was het dan eindelijk zo ver. Na het geweld van NVIDIA met de release van de 4000 reeks kwam AMD dan met de langverwachte opvolger van de 6000 serie, niet geheel verrassend de 7000 series videokaarten. Ook deze kaarten zijn gebaseerd op de RDNA architectuur wat niet geheel verrassend RDNA3 heet. De opbouw van deze chips was echter anders dan wat men gewend was. Dit is namelijk het eerste ontwerp gebaseerd op chiplets, daar later meer over. De GPU’s hebben, ook zoals vorige keer, de Navi naam meegekregen. Hoe lager het nummer, hoe beter de chip.

De release van de kaarten was niet zo verwarrend als de lancering van de kaarten van het groene kamp, echter worden er wel verschillende versies gebruikt onder hetzelfde nummer. Zo is er op het moment van schrijven een 7600 en 7600XT, maar hetzelfde geldt voor de 7900 reeks: daar hebben we de 7900XT en 7900XTX. Laatstgenoemde is de grotere broer van de XT kaart wat ook wel te zien is aan de opbouw van de GPU, het verbruik en de snelheden.

De serie waar wij het vandaag over gaan hebben is de 7900XTX kaart. Uiteraard zijn er verschillende merken die allerlei versies van deze kaart op de markt zetten. Een van die merken is XFX, een merk wat al een tijd mee gaat in de computerwereld. Zij hebben voor AMD de Merc 310 kaart op de markt gezet. Deze was tijdens de lancering van de 7900XTX meteen te koop voor dezelfde prijs als de Founders Edition kaart, die overigens vrij snel uitverkocht was. De kaart is aangekocht voor €1313,- maar is inmiddels te krijgen voor een prijs rond de €1140,-. Wat haal je met deze kaart in huis en belangrijker: wat is het gat met NVIDIA nog? We gaan er achter komen in deze review.

• Architectuur
• Specificaties
• Unboxing
• Prestaties
  • Synthetische benchmarks
  • Full HD
  • 1440P
  • 4K resolutie
• Software
• Temperaturen en verbruik
• Overclocking
• Conclusie

Voor we gaan kijken wat we voor kaart in huis hebben gaan we eerst even praten over de architectuur en de opbouw van de GPU. De GPU is gebaseerd op de RDNA architectuur wat aangekomen is bij versie 3. Dit is niets meer dan de Radeon DNA naam. De afgelopen generaties hebben we al de nodige verbeteringen gezien maar met de nieuwste versie is de GPU helemaal opnieuw opgebouwd.

Zo wordt er in deze generatie gebruik gemaakt van chiplets. In plaats van één chip worden er meerdere kleinere chips geplaatst, ieder met een eigen functie. Deze zijn onderling verbonden via een hele snelle verbinding zodat er van vertraging geen sprake is. De workloads worden door de verschillende chips zeer snel afgehandeld en data snel over en weer verzonden tussen de GCD en het geheugen. Het grote voordeel hiervan is dat het goedkoper is om meerdere kleine chips te maken dan weinig grote chips. Mocht er een grote chip defect gaan dan schrijf je meer af dan wanneer er 2 kleinere chips kapot gaan. Daardoor kunnen de productiekosten wat lager blijven en dit is weer gunstig voor alle partijen.

De GPU is weer opgebouwd uit verschillende CU’s oftewel Compute Units. Dit is een cluster van componenten die met elkaar samen werken. Het resultaat wordt vervolgens weer gebruikt om het beeld weer te geven. AMD laat niet echt zien hoe een CU opgebouwd is terwijl we dit wel kunnen zien bij het groene kamp. Men claimt met de nieuwe generatie in ieder geval forse winsten in AI en Raytracing, iets waar AMD toch wat op achter loopt dan NVIDIA.

Met RDNA3 introduceert AMD een nieuwe Display Engine genaamd Radiance Display Engine. Men heeft een Displaypoort 2.1 aansluiting op de kaart gemonteerd die maar liefst 54Gb/s aan bandbreedte kan leveren. Dit moet zorgen voor refresh rates van 165 Hz op 8K of 480 Hz op 4K zodat de kaart klaar is voor de toekomst. Ook is er ondersteuning voor 12-bit HDR content, wat moet zorgen voor een spetterend beeld.

Voor content creators brengt de nieuwste generatie RDNA AV1 encoding en decoding. Een videokaart kan gebruikt worden voor het maken en verwerken van content zoals video’s en internet streams. AMD heeft met RDNA3 een gigantische sprong gemaakt om op een goedkope manier content te presenteren. Andere kaarten konden dit al maar AMD heeft hier hele grote sprongen mee gemaakt en doet nu mee met de rest van het speelveld.

Meer info is terug te vinden op de pagina van AMD.

Terug naar boven

Voordat we de kaart echt gaan bekijken pakken we eerst de theorie er eens bij.

De kaart is voorzien van een PCIe 4.0 aansluiting waarmee hij sneller kan communiceren via een PCIe 4.0 poort op het moederbord. Of daar echt de winst mee te behalen valt moet nog bewezen worden. Eerder werd namelijk de 3.0 bus al niet volledig benut. De kaart heeft een standaard kloksnelheid tot 1855 MHz en een boost clock tot 2455 MHz. In Gaming mode kan de kaart zelfs tot 2615 MHz boosten maar dit zal waarschijnlijk niet de hele tijd het geval zijn. De GPU bevat 6144 Streaming processors verdeeld over 96 Compute Units. Er is standaard 24GB GDDR6 geheugen aanwezig met een snelheid van 20 Gbit/s. De kaart heeft twee Displaypoort 2.1 poorten, een Displaypoort 1.4 poort en een HDMI 2.1 poort. Voor de benodigde stroom zijn er maar liefst drie 8-pins PCIe connectoren op de kaart geplaatst. Daarom wordt er ook een 850 Watt voeding aangeraden. Overigens is het wel handig om te weten dat de kaart maar liefst 34,4 centimeter lang is. Hier moet je dus wel ruimte voor hebben in je kast.

De kaart is gemaakt uit zes verschillende onderdelen. De achterkant van de kaart bevat een backplate die moet zorgen voor stevigheid en een 33% betere afvoer van warmte dan zonder backplate. Daarna zien we het PCB met het geheugen en de GPU. De GPU wordt gekoeld door de heatpipes die weer in contact staan met het koelblok. Deze moet zijn warmte kwijt raken door de drie ventilatoren die daar weer op geplaatst zijn. Deze worden weer bedekt door een cover die compleet gemaakt is van aluminium. Dit geheel wordt door XFX Ghost Thermal genoemd en moet zorgen voor lage temperaturen. Of dit ook het geval is zien we later in de review.

Wat erg handig is op deze kaart is een schakelaar waarmee gewisseld kan worden tussen twee verschillende versies van de BIOS. Het kan gebeuren dat het bijwerken van de BIOS niet helemaal goed gaat en daardoor de hele videokaart niet meer werkt. Of de instellingen van de kaart zijn niet goed meer waardoor deze niet gebruikt kan worden. Dan is het een kwestie van de schakelaar omzetten en de kaart werkt weer als nooit tevoren. Natuurlijk is het dan wel zaak om de andere BIOS weer te herstellen anders houd je maar één versie over.

De kaart is uitgerust met een 12+3+2 fase stroomontwerp wat moet zorgen voor een betere verdeling van de stroom over de VRM’s. Dit zorgt er op zijn beurt weer voor dat de GPU koeler en stabieler draait dan de concurrenten. Dit zorgt er tevens voor dat er veel meer ruimte is om de videokaart over te klokken mocht je dit willen doen. XFX heeft hiervoor een opgewaardeerde BIOS beschikbaar gesteld die je in kunt laden. Bedenk echter wel: overklokken kan de kaart onherstelbaar beschadigen.

Wil je meer informatie, kijk dan op de internetpagina van XFX.

Terug naar boven

We hebben door genoeg theorie doorgelezen, tijd om de kaart er eens bij te pakken.

Als we voor het eerst naar de doos kijken dan kan hij redelijk druk over komen. Bovenin zien we het merk staan, de naam van de serie en de editie van de kaart. Deze benamingen zien we ook weer terug op het midden van de doos. Hier kan je gewoon niet omheen. Pas rechts onderin zien we wat voor kaart we precies in handen hebben. Links onderin staat nog vermeld hoeveel geheugen er op de kaart zit. Op de achterkant van de doos zien we namen weer en vinden we een print van de kaart terug. Onderin staan wat features van AMD en de specificaties waar het systeem aan moet voldoen. De doos kunnen we openen door het zegel aan de zijkant los te snijden. Daarvoor is het handiger om de doos op zijn zij te leggen. Openen we de doos dan zien we een zwarte binnendoos.

Als we de zwarte doos open maken dan zien we als eerste een folder. Deze folder laat precies zien hoe het support bracket vastgezet moet worden op de videokaart. Deze kaart is geen kleine jongen en kan daardoor wel wat ondersteuning gebruiken. Het bracket zou goed moeten werken aangezien hij zelfs in de kaart geschroefd wordt, iets wat ik zelf nog niet eerder heb gezien. Alles staat duidelijk uitgelegd. Daaronder ligt een kartonnen plaat met twee QR codes: één voor de drivers en één voor de garantievoorwaarden. Halen we deze kaart uit de doos dan zien we eindelijk het onderwerp van deze review: de kaart zelf. Deze zit netjes in het plastic verpakt en vastgeklemd in het schuim. Tevens hebben we schroefjes en het eerder genoemde bracket. De kaart zou hiermee helemaal niet moeten gaan hangen.

We leggen alles aan de kant en pakken de kaart er eens bij. En eerlijk is eerlijk: het is echt een hele grote kaart. De kleurstelling van de kaart is vrij simpel en de naam verklapt het al een beetje: hij is zwart. We zien wel een paar metalen accenten maar zwart heeft echt wel de overhand. De witte spikkels hier en daar hebben te maken met de lucht die onder het beschermfolie zit. We hebben deze laag op de kaart laten zitten omdat de kaart na review doorverkocht zou worden. Aan het uiteinde van de kaart zien we de heatpipes die moeten zorgen dat de warmte snel afgevoerd wordt aan de koelvinnen, hier later meer over. De achterkant van de kaart is dan weer volledig in metaalkleur uitgevoerd.

De kaart bevat drie ventilatoren. Deze ventilatoren zijn allemaal van dezelfde grootte en draaien ook allemaal dezelfde kant op. Ze bevatten ook allemaal dezelfde sticker op het midden van de ventilator. Elk exemplaar bevat 13 bladen die een iets gebogen vorm hebben. Dit heeft als doel dat er zoveel mogelijk koele lucht richting het koelblok geblazen wordt. Ze zijn omhuld door een plastic rand. Dit is gedaan zodat de lucht niet zomaar naar de zijkant kan ontsnappen maar in de juiste richting gestuurd wordt. Verder valt hier niet zoveel te zien.

Tussen de ventilatoren en de printplaat vinden we aan alle kanten koelribben terug. Deze moeten ervoor zorgen dat de warmte afgevoerd wordt aan de buitenlucht. Op de GPU zit een koelblokje die in verbinding staat met heatpipes. Dit werkt middels een vapor chamber concept: vloeistof wordt dankzij de warmte omgezet naar gas wat in de richting van de koelribben gaat. Daar wordt de warmte afgegeven aan de ribben en het gas wordt weer vloeibaar. Met behulp van de ventilatoren worden de koelribben gekoeld. Rechts onderin zien we een kabel die moet zorgen voor de spanning richting de ventilatoren.

Aan de bovenkant van de kaart staat op de metalen achterkant de tekst Radeon. Deze geeft geen licht en is gewoon een print. Dit ziet er echter wel netjes uit. Aan de andere kant van de kaart hebben we het XFX logo en deze licht wel op. Ik heb echter geen software kunnen vinden om deze verlichting aan te sturen. Aan de andere kant van de kaart zien we de aansluitingen die de kaart van voldoende stroom moeten voorzien: maar liefst drie 8-pins connectoren zijn nodig om de kaart aan het werk te kunnen krijgen. Dit staat gelijk aan 450 Watt, een vrij hoog aantal. We zien links van het Radeon logo overigens nog een schakelaar zitten. Deze is bedoeld om twee verschillende versies van de BIOS in te kunnen laden. Mocht de eerste niet werken dan is het een kwestie van een schakelaar omzetten en de kaart werkt weer.

Kijken we naar de achterkant van de kaart. Op de foto lijkt hij wit maar hij is toch echt metaalkleurig. Het uiteinde is mooi schuin afgewerkt wat er netjes uit ziet. Sowieso is een backplate netjes voor wat betreft afwerking, het laat de componenten niet zien en deze kunnen dus ook niet beschadigd raken. Het geheel ziet er solide uit. Aan het uiteinde hebben we een soort van opening zitten waardoor de warme lucht naar buiten geblazen kan worden. Het is niet groot maar alle beetjes helpen. Daarnaast zien we een rooster zitten wat ook moet zorgen voor warmte afvoer. Daaronder hebben we een sticker met informatie over de kaart, zoals de naam en het serienummer. Nog iets verder naar rechts zien we vier schroeven waarvan er één met een sticker bedekt is. Hiermee is het blok los te halen. Dit mag je in Nederland gewoon doen onder garantie dus het loshalen van de koeler moet geen problemen opleveren.

Gaan we kijken naar de aansluiten dan zien we daar twee maal een Displaypoort 2.1 en één maal een Displaypoort 1.4 aansluiting terug. Ook hebben we een HDMI 2.1 aansluiting. Analoge aansluitingen zien we niet meer maar ook geen USB-C poorten meer. Mocht je toch zo’n aansluiting willen, dan moet er gebruik gemaakt worden van een verloopstuk. Overigens zien we ook op dit bracket de naam XFX terug, wel een leuke toevoeging.

Terug naar boven

We hebben de kaart bekeken, nu wordt het tijd om te zien waar de kaart eigenlijk toe in staat is. We leggen daarom de kaart naast eerder geteste kaarten. Tijdens de vorige generatie videokaarten merkten we dat de Ryzen 3000 processor steeds meer een bottleneck begon te vormen tijdens het benchmarken. Het was een mooie middenmoter processor maar het gebeurde meer dan eens dat de resultaten afhankelijk waren van andere onderdelen. Om dit tegen te gaan zijn we tijdens de voorbereiding gewisseld naar een ander platform in de vorm van een Core i9 12900K op het Z690 platform. Dit moet voor nu even voldoende zijn om te zorgen dat games maximaal kunnen presteren (al is dat altijd de vraag met nieuwe generaties videokaarten). Tevens hebben we het testveld onder handen genomen en zijn er benchmarks verdwenen en bijgekomen. We hebben daarom oudere kaarten getest op het nieuwe platform om een vergelijking te kunnen maken. Het platform bestaat uit de volgende onderdelen:

• Intel Core i9 12900K
• Gigabyte Z690 Aorus Pro moederbord
• 2 x 16 GB Kingston Fury Beast KF552C40BBK2-32 geheugen
• NZXT Kraken X73 360mm AIO waterkoeler
• Kingston Fury Renegade SSD 1TB SSD
• Cooler Master Test Bench V2
• Be Quiet Dark Power Pro 1000 Watt voeding
• Windows 11 Professional NL 64-bit
• AOC U2879VF 4K monitor

De videokaarten die tot nu toe getest zijn staan hieronder vermeld, samen met de versie van de gebruikte driver op dat moment. Over het algemeen proberen we de stuurprogramma’s zoveel mogelijk gelijk te houden maar dit lukt helaas niet altuid.

De tests zijn 3 keer uitgevoerd en er is een gemiddelde genomen van de resultaten om eventuele pieken of dalen uit de resultaten te filteren. Mochten er afwijkingen zijn dan zijn de benchmark nogmaals uitgevoerd. Let wel op dat de resultaten zoals hieronder vermeld staan niet overeen hoeven te komen met jouw scores. De resultaten kunnen per systeem verschillen en zelfs per videokaart.

Synthetische benchmarks

We beginnen de tests met een paar oude bekenden: 3D Mark en Superposition. Tevens testen we Raytracing met Port Royal. Deze behoort tot het pakket van 3D Mark en is speciaal hiervoor ontwikkeld. Nieuw in het assortiment is Speedway. Deze test is ontwikkeld door verschillende partijen om echt het maximale uit een videokaart te halen. Speedway demonstreert wat er allemaal mogelijk is met de nieuwe DX12 API gecombineerd met Raytracing. Aangezien AMD ook steeds beter overweg kan met deze techniek zijn de 6000 series kaarten ook getest. Ook wel zo handig om te kijken wat de winst is tussen de twee verschillende generaties.

Het paradepaardje van AMD weet zich in de Extreme test tussen de 4080 en de 4090 te nestelen. Niet slecht voor een kaart die goedkoper is dan de 4080 van NVIDIA. Dit zien we ook in de Ultra test al ligt de score dichter bij de 4080. In Time Spy Normal en Extreme zien we dat de kaarten nagenoeg gewaagd zijn aan elkaar. Daar maakt de prijs toch het verschil. In Port Royal en Speedway moet de XFX kaart de NVIDIA kaarten toch voor zich dulden. Echter doet de kaart het niet slecht als je bedenkt waar AMD vandaan komt.

1920 x 1080

We laten de synthetische tests achter ons en wordt het eens tijd om wat spellen te gaan starten. De spellen die we in het testprogramma hebben zijn allemaal voorzien van een ingebouwde benchmark. Dit om de scores zo goed mogelijk met elkaar te vergelijken. We hebben gekozen voor verschillende spellen waarbij de ene NVIDIA kaarten beter zijn en games die beter lopen op AMD kaarten. Daar kan de 7900XTX netjes meekomen met bijvoorbeeld de 4080 kaart. Hij weet zelfs soms de koppositie te pakken, kijk hierbij naar Far Cry 6 en Rainbow Six Extraction. Dit zijn toch eigenlijk wel AMD titels. Kijk je naar Borderlands dan zakt de kaart door het ijs. Hij presteert slechter dan een 3060Ti en in Badass mode slechter dan zijn oudere broer, de 6900XT. Maar over het algemeen weet de kaart de modellen van team green bij te houden. Zelfs RTX lukt nog in deze resolutie alleen Cyberpunk is een pijnpunt met RTX ingeschakeld.

2560 x 1440

Zetten we de resolutie een nveau hoger dan zien we eigenlijk een vergelijkbaar beeld, al weet de kaart ietsjes vaker de koppositie te pakken. Bij F1, Far Cry, Watch Dogs en AC Valhalla weet de kaart de rest te verslaan. Echter bij Forza moet de kaart de eerder geteste 40 series kaarten voor zich dulden. Ook bij deze resolutie zien we dat de kaart in Borderlands niet goed uit de verf komt. Het lijkt er wel op alsof het spel niet weet wat het met de AMD kaart aan moet. De kaart lijkt bijna te sterk voor de lagere instellingen. Bij Badass zien we dat het verschil wat gecorrigeerd wordt. Raytracing is nog steeds een pijnpunt.

3840 x 2160

En wat kan de kaart als we opschalen naar 4K? Hier zien we dat de kaart het toch wat vaker af moet leggen tegen de 40 series kaarten. Daar is de prijs dan ook wel naar op het moment van schrijven. Bij Far Cry weet de kaart de kop te pakken en ook bij F1 weet de kaart zich in de bovenste regionen te nestelen. Maar daarbuiten is het soms stuivertje wisselen met de 4080 of zijn die kaarten net iets sterker dan deze 7900XTX. De kaart zorgt er wel voor dat alle spellen prima op deze resolutie gespeeld kunnen worden, zelfs Metro Exodus op Extreme is speelbaar. Uitzondering is Cyberpunk in RTX mode. Daar komen we niet hoger dan 28,5 FPS wat het spel niet echt soepel laat afspelen.

Terug naar boven

XFX levert zelf met deze videokaart geen software mee. Dat maakt ook niet zoveel uit aangezien er geen speciale dingen op de kaart zitten die aangestuurd moeten worden met software, al zou je wel denken dat de verlichting aangepast kan worden. Wel is er de AMD Adrenalin software die standaard bij de drivers geleverd wordt. Hier kunnen we een paar dingen van bekijken. Deze software hoeft niet perse geïnstalleerd te worden overigens, de optie om alleen de driver te installeren wordt tijdens de installatie getoond.

In het hoofdscherm zijn alle standaard zaken te vinden. Bovenin hebben we een aantal tabbladen waarin tot in details opties zijn verwerkt. Daaronder staat het laatste gespeelde spel terwijl daarnaast de overige gespeelde spellen staan in volgorde van laatst gespeeld/gestart. Verder vinden we links een media venster met schermopnames of waar video’s meteen mee opgenomen kunnen worden. Aan de rechterkant zien we de stuurprogramma informatie en de status van AMD Link.

In het tabblad Spellen kun je zien welke spellen geïnstalleerd zijn. Je ziet ook meteen de gegevens van de framerates in dit scherm, al zegt het niet altijd wat. Klik je vervolgens op een spel dan krijg je erg gedetailleerde informatie over het spel. De complete speelduur wordt getoond en de prestaties. Tevens is het mogelijk de spelprestaties af te stemmen. Als laatste kunnen hier verschillende opties ingeschakeld of juist uitgeschakeld worden om zo de beste prestatie voor het spel op het scherm te toveren.

Ook is het mogelijk om de software van AMD te gebruiken voor het livestreamen en het maken van opnames. Daarvoor kan je naar het tabblad Opnemen & Streamen gaan. Daaronder zien we het onderdeel Opnemen staan. Wil je opnames maken van je gameplay dan is dat mogelijk in dit scherm. Daaronder zijn een aantal opties terug te vinden. Bij Livestream zijn er twee bladen te zien. Bediening geeft je toegang tot de instellingen van de stream, het tabblad Chat laat de chat zien. Het tabblad Scène-Editor geeft de mogelijkheid om verschillende scènes in te stellen. Denk hierbij aan een scene waar je aan het praten bent, een game aan het spelen bent of een scherm waar je de stream mee eindigt. Verschillende opties zijn mogelijk. Het tabblad Media laat alle opnames zien die er tot op dat moment gemaakt zijn. In deze review zijn dat er geen.

Het laatste tabblad gaat over Prestaties. Hier kunnen in het tabblad Meetgegevens het verbruik van de GPU en het videogeheugen in de gaten gehouden worden. Ook het verbruik van de processor en het RAM geheugen is hier te zien. Natuurlijk mogen de temperaturen en het stroomverbruik niet ontbreken. Kijk je bij het onderdeel Bijhouden dan is het mogelijk deze waardes altijd in het scherm te laten zien. Het tabblad Afstemmen gaan we bespreken in het hoofdstuk overklokken. Bij Advies zien we aanbevelingen om spellen beter te laten lopen op je computer. Of het veel zin heeft om dit automatisch in te laten stellen verschilt per applicatie. En soms staan instellingen al goed van zichzelf. Het scherm is uit te klappen zodat er ook grafieken te zien zijn en de aanbevelingen per categorie.

Terug naar boven

Het volgende wat we gaan bekijken in deze review zijn de temperaturen en het stroomverbruik van de kaart. Het koelblok van de kaart is best groot dus zou je verwachten dat het met de koeling wel snor zit. Vooral met de drie ventilatoren moet er genoeg koele lucht aangezogen worden maar AMD kaarten kunnen best warm worden, dat hebben we gezien bij de vorige generatie. Voor het stroomverbruik betekenen de drie stroomconnectoren niet veel goeds. De kaart lijkt nogal wat stroom te verbruiken als het er op aan komt.

Is de kaart in rust dan wordt de kaart niet warmer dan 37 graden. Dit is vrij normaal voor een hedendaagse videokaart. Daarbij staan de ventilatoren stil, ook iets wat tegenwoordig standaard is. Gaan we vervolgens de kaart vol belasten met Furmark dan wordt de kaart niet warmer dan 54 graden. Dit is tot op heden de koelste kaart die de testbank gepasseerd is. Petje af hiervoor. Daarbij draaien de ventilatoren met een snelheid van 1504 toeren per minuut. De kaart maakt daarbij niet veel geluid, maar 44dB. Starten we dan AC Valhalla dan blijft de temperatuur eigenlijk hetzelfde maar moeten de ventilatoren wel iets harder aan de slag. Deze draaien nu met een snelheid van 1592 toeren per minuut, nog steeds netjes te noemen.

Maar wat verbruikt de kaart op dat moment eigenlijk? Om dit te meten hebben we bij de stekker het verbruik gemeten van de computer middels een Voltcraft Energy Check 3000. Daarmee wordt dus ook het moederbord, geluidskaart, waterkoeler, toetsenbord en muis meegenomen. Als de kaart niets aan het doen is dan wordt er een totaal verbruik gemeten van 66,6 Watt. Hiermee zit het systeem in de middenmoot, is wat verwacht kan worden. Gaan we daarna Furmark draaien dan stijgt het verbruik naar maar liefst 490 Watt. Er mag dan geen 1000 Watt voeding nodig zijn maar de kaart verstookt hiermee behoorlijk wat. De enige kaart die nog meer verbruikt is de RTX 4090 kaart. Het bord zelf trekt volgens GPU-Z 390 Watt, toch fors. De extra connectoren zijn dus echt nodig. Bij AC Valhalla stijgt het verbruik nog meer maar dat is te danken aan de processor. We komen dan uit op 520 Watt terwijl het bord net zoveel stroom verbruikt.

Terug naar boven

Het overklokken van een videokaart is nog steeds mogelijk in deze generatie. Het hoeft niet perse maar als je betere prestaties kunt halen uit een videokaart is het altijd meegenomen. Al doen sommige enthousiastelingen dit nog steeds om te laten zien hoe ver een kaart kan klokken zonder dat de kaart de geest geeft. Wat de reden ook is, voorzichtigheid is altijd geboden. Een kaart kan namelijk ook kapot gaan en als dat gebeurt dan kun je over het algemeen geen aanspraak maken op garantie.

Voordat je begint met overklokken is het wel handig om te weten wat de kaart op dit moment voor instellingen heeft. Om achter deze gegevens te komen zijn er verschillende programma’s op de markt maar één van de meest bekende tools is toch wel GPU-Z van TechPowerUp. Een simpel programma die je in één oogopslag laat zien wat je moet weten. In het tweede tabblad zijn realtime gegevens te bekijken zoals de temperaturen en kloksnelheden. In dit geval is de kloksnelheid 2482 MHz en de snelheid van het geheugen 2500 MHz. Bedenk wel dat het hier gaat om GDDR6 dus deze waarde moet met 8 vermenigvuldigd worden.

Om fatsoenlijk over te kunnen klokken is er een programma nodig om de instellingen aan te passen. AMD levert deze tools zelf mee in het software pakket waar ook de drivers in zitten, al zou dit ook kunnen met een programma zoals MSI Afterburner. Zoals we eerder zagen zit er In de Adrenalin software een tabblad genaamd Prestaties met daaronder Afstemmen. Hier kunnen alle instellingen naar wens aangepast worden. Normaal staat dit ingesteld op standaard en zijn er meer opties beschikbaar inclusief automatisch overklokken. Maar handmatig overklokken is nog altijd het leukste en dit kan met de optie “Aangepast”. Als je dit aan tikt dan krijg je een waarschuwingsvenster met het bericht dat overklokken geheel op eigen risico is en dat dit buiten de garantie valt.

Vervolgens is het mogelijk alle mogelijke schuifjes om te zetten waarmee je alle instellingen kunt aanpassen. Dit kan in percentages maar zet je de geavanceerde regelingen aan dan kan het ook in cijfers. Persoonlijk vind ik dat het fijnste om mee te werken aangezien nummers meer zeggen dan percentages. Dit geldt voor zowel het voltage als de snelheden van zowel de GPU als het geheugen, Het is mogelijk de ventilatoren sneller te laten draaien maar dat gaat samen met meer geluidsproductie. Als laatste kan het Energielimiet aangepast worden waardoor de kaart meer stroom kan verbruiken. Dit gaat weer gepaard met een hogere temperatuur van de GPU.

Na een tijd lang aanpassen, testen en opnieuw afstellen hebben we eindelijk een instelling gevonden die stabiel genoeg is in de verschillende tests. Een kaart kan stabiel werken in test 1 maar instabiel tijdens een spel. De maximum snelheid weten we naar 3120 MHz te krijgen waarbij de spanning verlaagd is naar 1030mV. Dit om de temperatuur laag genoeg te krijgen. Het geheugen wordt geklokt naar 2776MHz. De snelheid van de ventilatoren passen we niet aan en het energielimiet zetten we op maximaal.

En wat levert de uren die je in het testen stopt uiteindelijk op qua prestaties? De Timespy score gaat van 26686 naar 28943, een stijging van maar liefst 8,5%. Pakken we puur de GPU score dan gaan we van een 29124 naar 32217, een stijging van 10.6%. Dit zijn hele leuke cijfers om te zien. In de Extreme stand weten we een winst te halen van 9,3 en 12,2% wat er nog beter uit ziet. In Port Royal zien we een winst van 7,9% wat ook zeker de moeite is. Pakken we de games AC:Valhalla en Cyberpunk 2077 er bij dan zijn de winsten 5,97 en 11,2%, in ruwe cijfers 6,3 en 7,6 FPS. In de praktijk zul je het niet echt merken maar in cijfers is het prima te noemen.

Terug naar boven

Zijn we aan het einde gekomen van deze review en is het tijd om de balans op te maken. Wat vinden we uiteindelijk van de XFX 7900 XTX kaart? Laten we voorop stellen dat de 7900 XTX de snelste kaart is die AMD tot op heden heeft uitgebracht en dat zal ook zo blijven. AMD heeft al aangegeven dat er geen snellere kaart komt (al is dat altijd maar de vraag: er kan zo iets nieuws uit komen) Wat wel een feit is, is dat AMD met RDNA3 weer een inhaalslag heeft gemaakt op de kaarten uit het groene kamp, al wordt daar ook om de haverklap aan de weg gewerkt. Het is daarom ook de vraag wat je eigenlijk zoekt in een videokaart en wat voor prijs je daarvoor neer wilt tellen. Maar als je ziet waar AMD vandaan komt en waar ze nu staan dan is dat best indrukwekkend te noemen.

Qua prestaties komt de kaart aardig mee met de RTX 4080 kaarten. In alle tests van 3D Mark weet de kaart boven de 4080 te komen. Alleen in Raytracing blijft de kaart wat achter. Hetzelfde zien we bij Superposition terug alleen dan andersom. Bij de lagere resoluties wint NVIDIA maar wordt zowel de kwaliteit als de resolutie opgeschroefd dan wint de kaart van XFX. Gamen in 1080p geeft een wisselend beeld: de ene keer staat de kaart bovenaan (neem Far Cry en F1 2022) maar de andere keer moet hij de 4080’s voor zich dulden. Pijnpunten hier zijn toch echt Forza en Borderlands. Tevens zien we dat ook hier Raytracing niet helemaal goed werkt, al is Metro Exodus een uitzondering. Hetzelfde zien we in 1440P waarbij toch Watch Dogs als verrassing genoemd mag worden. De kaart scoort ook hier aardig goed. In 4K zien we dat de 7900XTX net iets achter NVIDIA zit. Hier zijn de pieken en dalen goed op te merken. Far Cry is echt een AMD titel terwijl Raytracing echt het gebied van NVIDIA is. De kaart doet in ieder geval keurig mee.

De kaart zelf ziet er qua uiterlijk best netjes uit. Het overgrote deel van de koeler is in het zwart uitgevoerd zonder al teveel fratsen of rariteiten. Vandaar ook de naam “Black”. Er zijn een paar accenten aangebracht om het geheel toch niet helemaal zwart te laten lijken. De ventilatoren zien er ook niet spectaculair uit. Het zijn ook drie dezelfde varianten met een sticker erop. De achterkant van de kaart is daarentegen mooi: een aluminium backplate die een gevoel van kwaliteit geeft. Verlichting vinden we maar op één plek terug en dat is bij het logo op de bovenkant van de kaart. Dit is vrij subtiel wat wel bij deze kaart past. De kaart is voorzien van maar liefst drie connectoren om de kaart van genoeg stroom te voorzien. Dit zijn wel de standaard aansluitingen waardoor een verloop of custom kabel dus niet nodig is. De meegeleverde GPU support is wel aan te raden als je de kaart monteert want het geheel is vrij zwaar.

Ook deze kaart kan overgeklokt worden en de tools daarvoor worden door AMD zelf verstrekt. We weten de core te klokken naar maar liefst 3120 MHz. Dat is overigens niet de snelheid die hij de hele tijd vast houdt maar desondanks wel een mooi resultaat. Daarbij weten we het geheugen te klokken naar 2776 MHz. Leuke winsten in cijfers maar dan moet het ook naar voren komen in prestaties. En ook deze waardes zijn prima in orde. De winsten liggen tussen de 6 en 12%. Toch aardig om gratis mee te pakken. Bedenk wel dat, wanneer je kaart defect raakt, er geen aanspraak meer gemaakt kan worden op garantie. Qua temperaturen is deze kaart een van de koelste kaarten die we gezien hebben. Tijdens een Furmark test komt de kaart niet boven de 54 graden. De kaart maakt daarbij ook niet veel geluid wat alleen maar fijn is. Helaas verbruikt de kaart wel meer dan een 4080 maar bij kaarten van deze prijsklasse kijk je eigenlijk niet naar het verbruik.

Kortom: de kaart weet zich prima te meten met het groene kamp. Geef je niets om raytracing dan is deze XFX kaart een prima aanwinst voor je Gaming pc.

Terug naar boven